De economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne zijn mogelijk nog groter dan blijkt uit de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB). Daarvoor waarschuwen ondernemersverenigingen VNO-NCW en MKB-Nederland, die erop wijzen dat iedere energiecrisis in de geschiedenis heeft geleid tot een recessie.

Wat betreft de economische groei becijferde het Planbureau een plus van 3,6 procent dit jaar en een afzwakking naar 1,7 procent in 2023. De inflatie piekt naar verwachting dit jaar op 5,2 procent en zwakt volgend jaar af naar 2,4 procent.

Donderdag bleek dat de gemiddelde stijging van prijzen van goederen en diensten in februari op 6,2 procent is uitgekomen, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dit is nog zonder het effect van gestegen brandstofprijzen sinds eind februari, als gevolg van de oorlog in Oekraïne.

VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen haalt de hoge energieprijzen aan, waar ondernemers hard door getroffen worden. Daarnaast zijn ook de andere prijzen van grondstoffen hard gestegen en is de import van grondstoffen uit Oekraïne, Belarus en Rusland vrijwel tot stilstand gekomen.

Die effecten zien de ondernemersverenigingen nog nauwelijks terug in de ramingen van het CPB. "Het lijkt er op dat in de prognoses vooral nog sterk naar de directe economische verbondenheid met Rusland is gekeken, terwijl de indirecte effecten van de oorlog alle bedrijven raken en in rap tempo toenemen."

Bovendien was de situatie voor de levering van grondstoffen en materialen al moeilijker door problemen als gevolg van de coronapandemie. Die had al geleid tot verstoorde leveringsketens, hogere prijzen en tekorten aan producten als computerchips.

Een scenario als in de jaren 70 van de twintigste eeuw met een langdurig hoge inflatie en een recessie ligt nu op de loer, denken VNO-NCW en MKB-Nederland. Zij voorzien door de ontkoppeling van Rusland langdurig hoge energie- en grondstofprijzen.

De organisaties willen dan ook praten met het kabinet over maatregelen om de economische gevolgen te dempen. "Zaak is te bewaken dat deze situatie naast al het menselijk leed en de zorgen over de veiligheid van Europa niet uitmondt in meer economische problemen dan nodig."

Hoge inflatie door energie, voeding en prijsstijging industriële producten

Volgens een nieuwe berekening van economen van ABN AMRO kan de inflatie in Nederland dit jaar op ruim 5 procent uitkomen. De hoge inflatie is niet alleen het gevolg van de hogere energiekosten, ook voedingsmiddelen en industriële goederen worden duurder. Dit raakt aan de koopkracht, maar zal niet leiden tot een recessie.

De oorlog noopte ABN AMRO om eerdere ramingen bij te stellen. Ook omdat veel bedrijven hun banden met Rusland verbreken en het land een reeks van sancties opgelegd kreeg. In het nieuwe basisscenario van de bank, waarbij de schokken op de energie- en grondstoffenmarkt een jaar aanhouden, wordt op een economische groei van 3 procent gerekend. Volgend jaar zal dat 1,6 procent zijn.

Daarbij is met name begin dit jaar sprake van inhaalgroei in de nasleep van de coronacrisis. De impact van de oorlog sijpelt later dit jaar in de cijfers, zo is de verwachting.

Dat Nederland niet in een recessie zal komen ligt volgens ABN AMRO aan een aantal zaken. Ten eerste is zelfs bij een aantal vlakke kwartalen al sprake van groei. Begin dit jaar golden in Nederland bijvoorbeeld nog de zwaarste coronarestricties in de eurozone. Toen die eraf gingen was er sprake van een grote toename van de private consumptie.

Daarnaast hebben veel Nederlanders voldoende buffers opgebouwd om hogere prijzen aan te kunnen. Wat ook meehelpt is de arbeidsmarkt die momenteel krap is. Dat zorgt voor "een zeker comfort" die een omslag van het sentiment voorkomt.

ABN AMRO waarschuwt dat de impact op de economie bij een zwaarder scenario, waarbij Europa geen gas geleverd meer krijgt van Rusland, een stuk heftiger is. Daarbij rekent de bank op verstoringen die tot wel twee jaar kunnen aanhouden. Op dat moment zullen gasleveringen gerantsoeneerd moeten worden.

De inflatie zal nog verder stijgen en verder zal Europa te maken krijgen met een recessie. Wat daarbij meespeelt is dat centrale banken beperkt zijn in hun mogelijkheden de inflatie te beteugelen. Evengoed zullen regeringen op dat moment alles op alles zetten om de impact te verzachten.

LEES OOK: Je energietarief is gestegen, maar geldt dat ook voor je termijnbedrag? Voorkom een torenhoge eindafrekening door de hoge gasprijs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl